(Voor NL, zie lager)
Bruxelles sensible à l’eau
Pour réduire les risques d’inondations dans le bas de Forest
Pour diminuer les pollutions des rivières
et les coûts de l’épuration
Pour renforcer la biodiversité
Pour tempérer les pics de chaleur en été
Pour améliorer le paysage urbain
et la qualité de la vie de tous
Pour faire de l’eau de pluie une ressource amie
et pas un élément jetable
Pour créer des solidarités dans la vallée
Problème ? La ville imperméable
Depuis plus de 150 ans, la ville a fait disparaître ses eaux. Les rivières recouvertes sont devenues égouts. Les égouts sont bien utiles, mais associés à l’imperméabilisation accrue des sols, cela conduit à plus d’inondations, augmente la pollution des rivières et nécessite une épuration inutile et coûteuse des eaux propres. Forest entend concrétiser des projets de maillage pluie, dans le but d’acheminer les eaux pluviales du versant vers leur exutoire naturel : La Senne. Ainsi en est-il du projet de Tracé de l’eau du Contrat de quartier Abbaye. Mais les problèmes restent nombreux : inondations, caves inondées, rejets de polluants, etc. En outre, la commune connaît depuis ces dernières décennies une urbanisation importante, qui en imperméabilise toujours plus les sols. Et cette urbanisation se poursuit à un rythme soutenu...
Solutions ? Les Nouvelles rivières urbaines et les Ilots d’Eau
Pour contrer l’imperméabilisation des sols et le tout à l’égout, l’idée est de créer des dispositifs qui permettent d’infiltrer l’eau, de la faire s’évaporer, de la ralentir, etc. Ici, des citernes pour récupérer l’eau des toits des bâtiment. Là, un petit étang pour récolter les eaux de pluie. Là encore, des aménagements en voirie ou dans un parc, etc. L’eau de pluie doit être vue comme une ressource et pas comme un déchet jetable. Les dispositifs mis en réseau sont appelés Nouvelles Rivières Urbaines (NRU). A l’intérieur des ilots, ce sont les Ilots d’eau.
Avantages ? Une meilleure qualité de la vie
Outre la réduction des risques d’inondations, la diminution de la pollution des rivières et des eaux claires à épurer, les Nouvelles rivières urbaines apportent de nombreux avantages : amélioration de la biodiversité et du paysage urbain, épisodes de chaleur tempérés, meilleure qualité de l’air, etc.
Participation ? Les Communautés hydrologiques
Le projet a besoin de personnes qui connaissent, habitent ou aiment Forest. Habitants, usagers et autres experts mettront en commun leurs connaissances pour mener le diagnostic des problèmes et proposer des solutions. Ces collectifs réunissent habitants du haut et du bas dans une solidarité de vallée. Ensemble, ils forment les « laboratoires vivants » de la recherche.
Objectifs ? Transformer le paysage urbain et la gouvernance
L’objectif est d’élaborer ensemble des propositions d’aménagements réalisables dans les espaces publics, les cours et jardins. Il s’agit de montrer que l’expertise collective peut apporter des solutions créatives durables et permettre une gouvernance plus ouverte et plus efficiente.
Méthodes ? Nombreux outils et approches
Rencontres conviviales
Echanges de savoirs et d’expertise
Balades exploratoires et de diagnostics
Ateliers cartographiques des problèmes et des solutions
Ateliers sur l’utilisation d’outils de mesure des flux de l’eau
Ateliers de projets en intérieurs d’îlots
Exposition publique des résultats, débats
Rencontres avec les pouvoirs publics locaux et régionaux pour mener des réalisations
Etc.
Qui ? Tout le monde est le bienvenu !
Les personnes qui vivent les inondations ou celles qui sont solidaires. Nous convions en particulier les personnes qui habitent ou travaillent dans le périmètre des deux communautés hydrologiques de Forest :
1 - le versant nord de la vallée du Molenbeek
2 - le versant sud de la vallée du Molenbeek
La participation est à la carte, en fonction des intérêts de chacun, du temps que l’on dispose, etc.
Quand ? Calendrier des activités)
Communauté Hydrologique Forest Nord, prochaine rencontre, mercredi 10 mai
Durée du projet trois ans.
Présentation initiale à Jette et constitution d’un premier noyau > mars 2017
Constitution des Communautés hydrologiques > mai 2017
Analyse des Nouvelles rivières urbaines et Ilots d’eau > 2017 - 2018
Premiers diagnostics propositions de solutions > 2018 - 2019
En savoir plus ?
Contactez-nous :
Adresse courriel de BrusSEau : brusseau.lab@gmail.com
Visitez notre site internet :
Des permanences à Forest pour vous rencontrer :
L’équipe
BrusSEau est coordonné par les EGEB et co-produit par les centres de recherche universitaires HYDR (VUB), LIEU (ULB), HABITER (LaCambre-ULB), les organisations LATITUDE, ARKIPEL et ECOTECHNC. Il est soutenu dans le cadre de l’Appel à projet « Co-create – Linving Labs » lancé par Innoviris, l’Institut Bruxellois pour la Recherche et l’Innovation.
Alors, envie de rejoindre une des communautés hydrologiques de Forest ?
NL versie
Voor een vermindering van de overstromingsrisico’s in laag-Jette
en in de vallei van de Molenbeek
Voor een vermindering va de vervuiling van de waterlopen
en de kosten voor zuivering
Voor een versterking van de biodiversiteit
Voor een matiging van hittegolven tijdens de zomer
Voor een opwaardering van het stedelijk landschap
een een verbeterde levenskwaliteit voor iedereen
Om regenwater om te vormen van een wegwerpproduct
naar een waardevolle bron
Voor de ontwikkeling van nieuwe gedeelde kennis
Voor het creëren van solidariteit binnen eenzelfde vallei
Probleem ? De ondoorlatende stad
Sinds meer dan 150 jaar, heeft de uitbreiding van de stad het water doen « verdwijnen ». De oorspronkelijke waterlopen werden overkapt en werden riolen. Rioleringen zijn uiteraard erg nuttig, maar in combinatie met een toenemende verzegeling van het stedelijk oppervlak door intense bebouwing, leidt dit tot overstromingen, een toename van vervuiling in de waterlopen en de noodzaak voor een kostelijke en in principe nutteloze zuivering van proper water. In de vallei van de Molenbeek, heeft Leefmilieu Brussel inspanningen geleverd om van de Molenbeek weer een open waterloop te maken. Anderzijds is er stroomafwaarts ook een stormbekken gepland. Desondanks blijven de problemen omvangrijk in Jette : overstromingen, ondergelopen kelders, vervuiling, enz.
Oplossingen ? Nieuwe stedelijke rivieren en watereilanden
Om de toenemende verzegeling van de bodem en « alles naar de riolen » tegen te gaan, is het idee om alternatieve instrumenten te realiseren die toelaten meer regenwater te laten infiltreren, verdampen en (tijdelijk) vast te houden. Op de ene plek kunnen regentanks water van daken recupereren. Op een andere kan een kleine vijver dienst doen als (tijdelijke) opvang, of kunnen straten en parken op een andere manier ingericht worden. Regenwater dient gezien te worden als een waardevolle bron en niet als een wegwerpproduct. De alternatieve instrumenten die beoogd worden zijn « Nieuwe stedelijke rivieren » op het publiek domein en « watereilanden » aan de binnenzijde van bouwblokken.
Voordelen ? Een betere levenskwaliteit voor iedereen
Naast een vermindering van de overstromingsrisico’s, mogelijke vervuiling en de zuivering van proper water, hebben de « nieuwe stedelijke rivieren » en « watereilanden » tal van voordelen : een toename van de biodiversiteit en een opwaardering van het stedelijk landschap in zijn geheel, een matiging van hittegolven en een verbetering van de luchtkwaliteit.
Doelstellingen Het omvormen van het stedelijk landschap en het lokaal regenwaterbeheer
Het doel is om samen voorstellen voor een alternatieve inrichting van het publiek domein, de binnenkoeren en tuinen te formuleren en te realiseren. Op die manier hopen we aan te tonen dat de gezamenlijke expertise creatieve en duurzame oplossingen kan aandragen voor een efficiëntere en meer collectieve aanpak van het regenwaterbeheer.
Methodes ? Tal van instrumenten en benaderingen
Conviviale ontmoetingen
Uitwisseling van kennis en expertise
Verkennende wandelingen en collectieve diagnoses
Cartografische ateliers over de problemen en mogelijke oplossingen
Project ateliers voor specifieke bouwblokken (watereilanden)
Tentoonstellingen van concrete resultaten en openbare debatten
Ontmoetingen met publieke lokale en regionale overheden voor de realisatie van geformuleerde oplossingen.
Wie ? Iedereen is welkom !
In de eerste plaats mensen die de nadelige gevolgen van overstromingen ondervinden, maar even goed diegenen die solidair willen zijn. We richten ons specifiek op mensen die wonen/werken in de perimeters van de twee hydrologische gemeenschappen die gekozen werden in Jette. Zie kaart !
Wanneer ? Activiteitenkalender (indicatief)
Duur project : 3 jaar
Presentatie project in Jette en de vorming van een eerste kern > Maart 2017
Oprichting van de Hydrologische Gemeenschappen > Mei 2017
Zoektocht naar en analyse van « Nieuwe Stedelijke Rivieren » en « WaterEilanden » > 2017-2018
Meer weten ?
Contacteer ons :
Email BrusSEau : brusseau.lab@gmail.com
Permanentie in Jette om u te ontmoeten :
Team
BrusEau wordt gecoördineerd door de Staten Generaal van het Water in Brussel (SGWB-EGEB) en is een samenwerking van enkelen universitaire onderzoeksgroepen HYDR (VUB), LIEU & HABITER (ULB) en de organisaties LATITUDE, ARKIPEL en ECOTECHNIC. Dit project wordt ondersteund door Innoviris, het Brussels Instituut voor Onderzoek en Innovatie, in het kader van « Co-Create 2016 – Living Labs »